ارتوسرجری؛ کاربردها، انواع جراحی ها و مراحل انجام ارتوسرجری

ارتوسرجری یکی از روش های پیچیده در علم پزشکی است که به منظور درمان اختلالات ساختاری و عملکردی فک و صورت انجام می شود. این جراحی به ویژه برای افرادی که دچار مشکلات فکی هستند که نمی توانند تنها با ارتودنسی درمان شوند، توصیه می شود. در واقع، ارتوسرجری ترکیبی از جراحی و ارتودنسی است که به اصلاح ناهنجاری های فک و صورت کمک می کند. این روش به فرد این امکان را می دهد که نه تنها به لحاظ عملکردی بهبود یابد، بلکه از نظر زیبایی نیز به نتیجه مطلوبی برسد. در این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتودنتیست، به بررسی این روش، کاربردها، انواع مختلف و مراحل آن خواهیم پرداخت.

ارتوسرجری چیست؟

ارتوسرجری به مجموعه ای از جراحی های مربوط به اصلاح ناهنجاری های فک و صورت اطلاق می شود که در کنار درمان های غیرجراحی مانند ارتودنسی انجام می شوند. این جراحی ها معمولاً به منظور درمان مشکلاتی مانند اختلالات فکی (بیش از حد باز یا بسته بودن فک ها)، آندربایت، اوربایت و مشکلات تنفسی، همچون آپنه خواب یا اختلالات مفصل فکی، انجام می شوند.

در بسیاری از موارد، جراحی فک نیاز به همکاری بین جراح دهان، فک و صورت و متخصص ارتودنسی دارد. درمان اغلب به صورت چند مرحله ای انجام می شود و شامل استفاده از براکت های ارتودنسی قبل از جراحی، انجام خود جراحی و سپس ادامه درمان ارتودنسی بعد از جراحی برای دستیابی به نتایج مطلوب است.

کاربردهای ارتوسرجری

ترکیب جراحی فک و ارتودنسی به دلیل طیف وسیع مشکلاتی که می تواند، درمان کند، کاربردهای زیادی دارد. برخی از مهم ترین کاربردهای آن عبارتند از:

اصلاح ناهنجاری های فکی: بسیاری از افراد دچار ناهنجاری های فکی هستند که باعث مشکلاتی نظیر سختی در جویدن، صحبت کردن یا حتی نفس کشیدن می شود. این ناهنجاری ها می توانند به علت مشکلات ژنتیکی، صدمات فکی یا اختلالات رشد به وجود بیایند.

درمان اختلالات تنفسی و آپنه خواب: افرادی که دچار مشکلات تنفسی یا آپنه خواب هستند، ممکن است به دلیل موقعیت غیرطبیعی فک ها یا فک پایین نیاز به جراحی داشته باشند. ارتوسرجری می تواند به اصلاح موقعیت فک و بهبود تنفس کمک کند.

اصلاح ناهنجاری های دندانی: در مواردی که دندان ها به طور شدید نامرتب یا در وضعیت غیرطبیعی قرار دارند، ارتودنسی به تنهایی نمی تواند این مشکل را حل کند. در این حالت از جراحی فک استفاده می شود.

درد فکی و مفصل گیجگاهی: مشکلات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) می توانند منجر به درد شدید و اختلالات عملکردی در فک ها شوند. در این موارد، جراحی فک می تواند به حل این مشکلات کمک کند.

بهبود ظاهر صورت: جراحی فک علاوه بر اصلاح مشکلات عملکردی، می تواند به بهبود ظاهر صورت نیز کمک کند. بهبود ظاهر صورت برای افرادی که ناهنجاری های فکی دارند و تناسب صورتشان بر خورده است، اهمیت زیادی دارد.

انواع جراحی های فک

جراحی فک می تواند در انواع مختلفی انجام شود که به مشکلات خاص بیمار بستگی دارد. برخی از انواع متداول این جراحی ها عبارتند از:

جراحی ارتوگناتیک (Orthognathic Surgery): این نوع جراحی به منظور اصلاح موقعیت فک بالا، فک پایین یا هر دو فک به کار می رود. جراحی ارتوگناتیک (جراحی ارتودنسی) برای اصلاح مشکلاتی نظیر آندربایت، اوربایت یا مشکلات رشد فکی انجام می شود. معمولاً این جراحی در زمانی انجام می شود که فک ها و دندان ها در موقعیت صحیح خود قرار نگرفته اند.

جراحی چانه (Genioplasty): در این جراحی، شکل و اندازه چانه اصلاح می شود. این جراحی ممکن است به طور مستقل یا به عنوان بخشی از جراحی ارتوگناتیک انجام شود تا تناسب و تقارن صورت بهبود یابد.

جراحی اصلاح فک بالا (Maxillary Osteotomy): این جراحی به منظور جابجایی فک بالا (فک فوقانی) انجام می شود. این نوع جراحی به طور خاص برای افرادی که دچار مشکلاتی در فک بالا هستند، مانند فاصله زیاد بین فک بالا و دندان ها، گزینه مناسبی است.

جراحی اصلاح فک پایین (Mandibular Osteotomy): این جراحی به اصلاح موقعیت فک پایین (فک تحتانی) می پردازد و برای بیمارانی که دچار مشکلات فکی در ناحیه فک پایین هستند، مانند آندربایت، استفاده می شود.

جراحی مفصل فکی گیجگاهی (TMJ Surgery): در برخی افراد، مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) دچار اختلال می شود و منجر به درد و مشکلات فکی می شود. در این موارد، جراحی مفصل فکی گیجگاهی انجام می شود تا مشکلات مفصلی برطرف شود.

مراحل انجام ارتوسرجری

فرآیند جراحی فک و ارتودنسی معمولاً چند مرحله دارد که به طور دقیق به شرایط بیمار بستگی دارد. در اولین مرحله، بیمار توسط یک جراح فک و صورت و ارتودنتیست بررسی می شود. ارزیابی دقیق شامل تاریخچه پزشکی، معاینه فک و صورت، گرفتن تصاویر رادیوگرافی و مدل های دندانی است تا تشخیص دقیقی از نوع مشکل فکی و دندانی انجام شود.

بیشتر بیماران قبل از انجام جراحی نیاز به استفاده از ارتودنسی برای آماده سازی دندان ها دارند. این مرحله ممکن است چندین ماه طول بکشد تا دندان ها به موقعیت صحیح خود منتقل شوند. بعد از اتمام دوره ارتودنسی جراحی انجام می شود. که تحت بی حسی عمومی است. با توجه به نوع مشکل، جراحی می تواند شامل جابجایی فک ها، اصلاح مفصل فکی، و یا اصلاح چانه باشد. جراحی به طور معمول از طریق برش هایی در داخل دهان انجام می شود تا از ایجاد برش های قابل مشاهده بر روی صورت جلوگیری شود.

پس از انجام جراحی، بیمار نیاز به دوره بهبودی دارد. در این مرحله، ارتودنسی ادامه می یابد تا دندان ها به موقعیت دقیق تری برسند. این مرحله ممکن است چندین ماه یا حتی یک سال طول بکشد تا به نتایج نهایی دست یابید. بعد از جراحی فک، بیمار باید مرتباً به ارتودنتیست و جراح خود مراجعه کند تا وضعیت بهبودی بررسی شود. علاوه بر این، بیمار باید از رژیم غذایی نرم و مراقبت های خاص پیروی کند تا فرآیند بهبودی سریع تر پیش برود.

نتیجه گیری

ارتوسرجری یک روش درمانی پیشرفته است که به ویژه برای افرادی که مشکلات جدی فکی دارند و به درمان های ارتودنسی تنها پاسخ نمی دهند، طراحی شده است. این جراحی می تواند به اصلاح ناهنجاری های فکی، بهبود تنفس، درمان اختلالات مفصل فکی و افزایش زیبایی صورت کمک کند. اگرچه این روش شامل مراحل پیچیده ای است، اما نتایج آن می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد. برای افرادی که به دنبال اصلاح مشکلات فکی خود هستند، ترکیب ارتودنسی و جراحی فک می تواند یک انتخاب بسیار مناسب باشد.