ارتودنسی تیکه ای
یکی از سؤالاتی که در مورد انجام ارتودنسی بسیار مطرح می شود این است که آیا ارتودنسی تنها در صورت این که تمام دندان ها نامرتب باشد امکان پذیر است و یا در مورد چند دندان و به صورت ارتودنسی تیکه ای نیز قابل انجام است؟
در این مقاله در ابتدا به بحث پیرامون ارتودنسی و انواع ناهنجاری هایی که برای درمان آن ها لازم است ارتودنسی صورت گیرد و سپس ارتودنسی تیکه ای یا چند دندان خواهیم پرداخت.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی به درمانی از شاخه دندانپزشکی گفته می شود که در آن با به کارگیری ابزارها و وسایل گوناگون تلاش می شود تا دندان ها در موقعیت مناسبی تثبیت شوند تا منظم و در یک ردیف باشند و همینطور در زمان بسته شدن فک، دندان ها در وضعیت مناسب نسبت به هم قرار بگیرند.
انواع ناهنجاری های دندانی
در صورت وجود برخی از ناهنجاری ها و مشکلات دندانی و فک حتما باید درمان ارتودنسی دندان انجام شود. برخی از این موارد لزوم ارتودنسی عبارتند از:
- دندان های با فاصله
گاهی اوقات دندان ها به صورت طبیعی و ژنتیکی فاصله دار هستند. نامتناسب بودن اندازه فک و دندان ها نسبت به هم باعث به وجود آمدن فاصله بین دندان های جلویی فک بالا می شود.
- عدم وجود دندان
دربرخی موارد غیبت یک یا دو دندان که ممکن است به صورت مادرزادی باشد یا در اثر اتفاقی دندان افتاده باشد نیز باعث به وجود آمدن فاصله بین دندان ها می شود که به درمان ارتودنسی نیاز است.
- دیپ بایت
دیپ بایت در اصطلاح به حالتی گفته می شود که دندان های جلویی فک بالا بیشتر از حد معمول روی دندان های جلویی فک پایین قرار بگیرند و در این صورت دندان های پایینی کمتر دیده شوند؛ چرا که در شرایط نرمال دندان های جلویی بالا تنها باید ۲تا ۳ میلی متر از دندان های جلویی پایین را پوشش دهند. در صورت وجود این ناهنجاری نیز، انجام ارتودنسی لازم است.
- اپن بایت
این ناهنجاری به شکلی از بدفرمی (مال اکلوژن) دندان و فک گفته می شود که در آن فاصله میان دندان های فک بالا و فک پایین به قدری است که دندان ها جفت نمی شوند و به هم نمی رسند. این ناهنجاری که از زیبایی صورت نیز می کاهد باعث بروز مشکل در جویدن غذا نیز می شود و در صورت وجود مشکلات حاد، در ادای برخی از اصوات و تکلم هم اختلال ایجاد می کند.
- کراس بایت
در کراس بایت، دندان های جلو فک بالا یا دندان های عقب فک بالا نسبت به دندان های فک پایین داخل تر قرار دارند که بر خلاف حالت طبیعی است؛ چرا که در وضعیت نرمال باید دندان های قوس بالا نسبت به دندان های قوس پایین بیرون تر قرار بگیرند.
- رابطه کلاس I
در این مورد وضعیت فک بالا و پایین به شکلی است که فک بالا جلو قرار دارد یا فک پایین عقب است یا ترکیبی از هر دو این فرم هاست که با ارتودنسی قابل درمان است.
- رابطه کلاس III فک پایین
در این ناهنجاری فک بالا و فک پایین در وضعیت ناهماهنگی هستند؛ به این صورت که فک بالا عقب است یا فک پایین جلو قرار دارد یا ترکیبی از هر دو این موارد.
- کراودینگ
رایج ترین ناهنجاری ارتودنسی کرودینگ است که نامرتبی و شلوغی دندان هاست. در این حالت وجود دندان های نامرتب علاوه بر ظاهر نازیبا باعث بروز مشکلاتی مانند تجمع باقیمانده غذا و درنتیجه جذب جرم و افزایش احتمال پوسیدگی شود و گاهی مشکل در تکلم می شود.
- پروتروژن دندانی
در این حالت، دندان های فرد نسبت به حالت طبیعی خود بیرون زدگی دارد که ممکن است با بی نظمی دندان ها همراه باشد یا خیر. اگر فردی دچار چنین ناهنجاری باشد با مراجعه به ارتودنتیست و انجام ارتودنسی این مشکل نیز رفع می شود.
آیا ارتودنسی تیکه ای امکان پذیر است؟
این تصور که ارتودنسی حتما باید در شرایطی که تمام دندان ها مشکل دارند و نامرتب هستند انجام شود، درست نیست. در حال حاضر می توان درمان ارتودنسی را فقط برای چند دندان و به صورت تیکه ای انجام داد بدون این که دندان های مجاور جابه جا شوند.
مواردی که برای درمان آن ها می توان از ارتودنسی تیکه ای استفاده کرد عبارتند از:
ارتودنسی تیکه ای چند دندان
برای انجام ارتودنسی تیکه ای فقط چند دندان، تعداد دندان هایی که ارتودنسی روی آن ها انجام می شود باید به قدری باشد که طول سیمی که روی آن ها گذاشته می شود توانایی اعمال فشار لازم برای جابه جایی و اصلاح وضعیت دندان ها جهت مرتب سازی را داشته باشد.
اگر در این مورد تنها دندان های جلو نیاز به ارتودنسی داشته باشند متخصص ارتودنسی می تواند برای راحتی در غذا خوردن دندان های عقب را آزاد بگذارد و ارتودنسی را تنها روی دندان های جلو و به شکل ارتودنسی تیکه ای انجام دهد.
ارتودنسی تیکه ای فک بالا
در صورتی که دندان های فک پایین مرتب هستند و تنها برای دندان های فک بالا به ارتودنسی نیاز است، متخصص ارتودنسی باید وضعیت دندان ها و فک ها را مورد بررسی قرار دهد. اگر برای انجام ارتودنسی تیکه ای فک بالا احتیاج به نیرو گرفتن از دندان های فک پایین نباشد می توان این ارتودنسی تیکه ای را انجام داد. همچنین در مواردی که باید دندان های فک بالا و پایین روی هم قرار بگیرند و هماهنگی به وسیله کش های ارتودنسی انجام شود، باید دندان های هر دو فک براکت داشته باشد و در این صورت ارتودنسی تیکه ای تک فک ممکن نیست.
ارتودنسی تیکه ای دو دندان جلویی حالت خرگوشی
انجام ارتودنسی تکه ای تنها برای دو دندان به روش ارتودنسی ثابت امکان پذیر نیست؛ زیرا استفاده از طول سیم کوتاهی که تنها دو دندان را در برگیرد نمی تواند به مرتب کردن آن ها بینجامد.
در شرایطی که دو دندان جلو اصطلاحا در حالت خرگوشی قرار داشته باشند، متخصص ارتودنسی با کمک گرفتن از سایر دندان ها و نصب براکت روی آن ها اقدام به مرتب و صاف کردن دو دندان جلویی می کند.
جهت مشاهده قیمت ارتودنسی تیکه ای کلیک کنید.
ارتودنسی تیکه ای فک پایین
انجام ارتودنسی تنها فک پایین به فاکتورهایی وابسته است و تنها با بررسی مشکلات فک و دهان و شرایط هر بیمار توسط ارتودنتیست می توان تعیین کرد که این کار انجام شدنی هست یا خیر.
یکی از این مسائلی که باید در نظر گرفته شود این است که دندان های فک بالا روی دندان های فک پایین قرار می گیرند و در هنگام غذا خوردن به دندان های فک پایین ضربه وارد می شود؛ بنابراین باید براکت های دندان پایین به گونه ای باشد که در معرض این ضربه و فشار قرار نگیرد که این کار مشکلی است.
مشکل دیگر این است که در مواردی که پس از درمان ارتودنسی ثابت، جهت هماهنگی دندان ها نیاز است که دندان های هر دو فک با کش روی هم بنشینند، درمان ارتودنسی تیکه ای تک فک پایین، ممکن نیست.
