کراس بایت چیست چگونه اصلاح میشود؟

این مال اکلوژن (malocclusion) معمولا با آندربایت اشتباه گرفته میشود و خیلی ها فکر می کنند این دو ناهنجاری یک نوع هستند. اما هر دوی آن ها در واقع مال اکلوژن های متفاوتی هستند. هر دو نیازمند درمان هستند اما درمان آن ها نیز کاملا متفاوت است. این مقاله را بخوانید تا بدانید که دقیقا کراس بایت (crossbite) چیست و چکونه آن را درمان یا اصلاح می کنند.

کراس بایت چیست؟

زمانی که دندان های فک بالا با دندان های فک پایین یک نفر هم راستا نباشند، اصطلاحا می گویند که او کراس بایت دارد. این مشکل معمولا ژنتیکی است اما بر اثر برخی مسائل غیر ژنتیکی و ارثی نیز می تواند رخ دهد. (برای مثال اگر دندان های دائمی یک کودک پیش از افتادن دندان های شیری جوانه بزنند این مشکل می تواند رخ دهد.)

به طور کلی ما دو نوع کراس بایت قدامی و خلفی داریم که درمان و اصلاح هر دو مهم است و باید جدی گرفته شود. در ادامه با هر دو نوع آشنا خواهید شد.

کراس بایت قدامی چیست؟

در نوع قدامی، دندان های جلویی فک بالا، پشت دندان های جلویی فک پایینی شما قرار می گیرند. این نوع بیشتر شبیه به آندربایت است اما دقیقا عین هم نیستند و تفاوت های شاخصی با هم دارند.

کراس بایت خلفی چیست؟

کراس بایت خلفی دقیقا برعکس قدامی است. به عبارتی، دندان های جلویی فک بالا روی دندان های جلویی فک پایین قرار می گیرند.

علت کراس بایت چیست؟

همانطور که اشاره شد، اصلی ترین علت کراس بایت ژنتیک و مسائل ارثی است. اما به جز این دو مورد، علل دیگری نیز وجود دارند که در شکل گیری این مال اکلوژن نقش دارند. با برخی از این علل در ادامه آشنا خواهید شد.

تاخیر در رویش دندان ها یا رویش غیر معمولی آن ها

ما به طور معمول در تمام انسان ها شاهد آن هستیم که دندان های شیری رویش می کنند، سپس می افتند و بعد از افتادن آن ها دندان های دائمی جایگزین می شوند. با این وجود برخی موارد ممکن است درحالی که هنوز دندان های شیری نیافتاده باشند، دندان های دائمی جوانه بزنند. اگر چنین شود، دندان های فک بالا و پایین با هم تراز و هماهنگی خود را از دست داده و کراس بایت اتفاق می افتد.

میکیدن انگشت شست

برخی از کودکان عادت دارند که انگشت های خود مخصوصا انگشت شست را می مکند. این کار شاید سرگرم کننده و تسکین دهنده باشد اما مشکلات متعددی برای کودک به وجود خواهد آورد. یکی از این مشکلات کاهش پهنای سقف دهان یا کام است و تغییر موقعیت و وضعیت رشد فک است و دیگری کراس بایت.

تنفس دهانی

زمانی که از بینی نفس میکشیم، زبان معمولا در حال استراحت است و به کام دهان هیچ فشاری وارد نمی کند. اما اگر به جای تنفس از بینی، تنفس دهانی داشته باشیم همه چیز متفاوت خواهد بود.

برخی از کودکان عادت دارند که از دهان نفس بکشند. اینکار باعث متورم شدن لوزه ها می شود، این وضعیت میتواند باعث تحریک زبان شده و کودک حین نفس کشیدن زبان خود را به سقف دهان می زند. درنتیحه این اتفاقات ممکن است کراس بایت ایجاد شود.

درمان کراس بایت: این مال اکلوژن را چگونه درمان می کنند؟

این عارضه هرچقدر هم که شدید باشد باز هم قابل درمان است و می توان به راحتی با کمک متخصصان دندانپزشکی آن را اصلاح کرد. رایجترین درمان کراس بایت عبارتند از:

• وسیع کننده کام یا پالاتال اکسپندر: یک دستگاه ارتودنسی است که به سقف دهان چسبیده و به وسیع و پهن کردن کام کمک می کند. (اکسپندرهای مخصوص بزرگسالان کمی متفاوت از اکسپندرهای کودکان است.)
• ارتودنسی ثابت با بریس: این روش بیشتر در ارتودنسی کودکان شناخته شده است. متخصصان ارتودنسی با کمک هدگیر ارتودنسی و بریس می توانند با موفقیت اقدام به درمان کراس بایت کنند.
• عمل جراحی فک: این عمل میتواند شامل وسیع کردن کام و همچنین همتراز کردن دو فک باشد.

همه روش های درمانی بالا می توانند کمی آزار دهنده یا نارحت کننده باشند اما خوشبختانه روش های بسیار کارآمدی برای حل و درمان کراس بایت هستند.

اگر این مال اکلوژن را درمان نکنیم چه اتفاقی می افتد؟

متخصصان دندانپزشکی در مورد اینکه کدام گزینه درمانی برای درمان کراس بایت مناسب است و یا اینکه در چه سنی باید شخص درمان شود با هم اتفاق نظر ندارند اما همه آن ها معتقدند این عارضه باید در هر صورت درمان و اصلاح شود.

دلیل اصرار متخصصان دندانپزشکی مخصوصا متخصص ارتودنسی بر اصلاح کراس بایت این است که این عارضه می تواند باعث بروز مشکلات زیر شود و به مرور زمان حتی بدتر و جدیتر هم خواهد شد:

• پاره شدن لثه ها و یا افزایش احتمال عفونت آن ها
• درد دندان
• درد گونه ها
• سردرد
• مشکلات گفتاری
• مشکل جویدن

بنابراین اگر این مال اکلوژن درمان نشود، می تواند در نهایت منجر به ناهماهنگی بیشتر فک ها و مشکلات مفاصل فک ها شود. به همین دلیل صحبت کردن با یک متخصص دندانپزشکی مثل دندانپزشک عمومی، متخصص ارتودنسی یا جراح دهان و دندان بسیار مهم است زیرا آن ها می توانند درباره شدت مشکل و نحوه درمانش به شما مشاوره داده و آن را اصلاح کنند.